“Эрдэнэт үйлдвэр” ТӨҮГ, “Монголросцветмет” ТӨҮГ-уудын 49 хувийг төрийн мөнгөөр хувьчилж авах гэж байснаас үүдэлтэйгээр өнгөрсөн нэг жилийн хугацаанд Засгийн газраас онцгой дэглэм тогтоосон. Үүнийг сунгах эсэх асуудлыг өнгөрсөн лхагва гарагийн Засгийн газрын хуралдаанаар хэлэлцээд 127-р тогтоолоор дээрх газруудын онцгой дэглэмийг дахин 6 сараар сунгахаар болсон.

Уг тогтоолыг танилцуулах, өнгөрсөн нэг жилийн хугацаанд Засгийн газраас хэрэгжүүлсэн ажлуудтай газар дээр нь танилцах зорилгоор ЗГХЭГ-ын дарга Л.Оюун-Эрдэнэ “Монголросцветмет” ТӨҮГ-ын харьяа “Бор-Өндөр” Уулын баяжуулах үйлдвэрт ажиллав. Өнгөрсөн нэг жилийн хугацаанд тус үйлдвэр санхүүгийн болон олборлолт, баяжуулалтын хувьд өмнөх жилүүдтэй харьцуулахад ашигтай ажилласан байна.

2019 оны гүйцэтгэлээр нийт 105,9 мянган тонн жонш олборлож, 34,6 тэрбум төгрөгийн цэвэр ашигтай ажиллажээ. Энэ нь тус үйлдвэрийн түүхэнд байгаагүй үзүүлэлт аж. Үүнээс өмнө уулын баяжуулах үйлдвэр ашиг байтугай зарим жилд алдагдалтай ажилладаг байсан талаар тус үйлдвэрийн удирдлагууд танилцуулсан. Мөн төсөвт төлөх татвар, шимтгэлийн хэмжээ нь ч эрс өсч, төмрийн хүдрийн олборлолтоо 37,6 мянган тонноор нэмэгдүүлсэн байна.

Өнөөдрийн байдлаар тус үйлдвэр 1219 ажиллагсадтай бөгөөд өнгөрсөн нэг жилийн хугацаанд ажилчдынхаа цалинг тус бүр 30 хувиар хоёр удаа нэмж, дундаж цалингийн хэмжээг 2 сая 335 мянган төгрөг болгожээ. Өөрөөр хэлбэл “Бор-Өндөр” УБҮ-ийн үйл ажиллагаанд өнгөрсөн нэг жилийн хугацаанд Засгийн газар онцгой анхаарч, Сангийн яам, ТӨБЗГ-аас санхүүгийн сахилга батыг сахиулж, хяналт тавьж ажилласны бодитой үр дүн гарсан гэж тус үйлдвэрийн хамт олон үзэж байгаа аж. Тус үйлдвэр төрийн мэдэлд өнгөрсөн нэг жилд ажилласан нь хамгийн гол шалтгаан байсан гэдгийг “Монголросцветмет” ТӨҮГ-ын захирал Б.Мөнхбат онцолж байсан юм.

Харин Л.Оюун-Эрдэнэ сайдын хувьд “Өнгөрсөн нэг жилийн үйл ажиллагаанаас “Бор-Өндөр” УБҮ цаашид төрийн өмчит хэлбэрээр ажиллах бүрэн боломжтой гэдэг нь харагдаж байна. Ер нь өнгөрсөн 10 гаруй жилийн хугацаанд төрийн өмчийг ашиггүй гэж ойлгуулдаг, орд газруудын нөөц удахгүй дуусах гэж байгаа мэтээр нийгэмд ойлгуулж ирсэн байдаг. Ингэх тодорхой зорилго байсан нь улам бүр тодорхой болж байгаа.  “Эрдэнэт”, “Багануур”, “Хөтөл”, “Дарханы төмөрлөгийн үйлдвэр” гэх мэт олон жишээнээс улам бүр тодорхой болж байгаа. “Эрдэнэт үйлдвэр”-ийн 49 хувийг авсан хэсэг бүлэг хүмүүс “Бор-Өндөр”-ийн уурхай ашгаа өгөхгүй гэж байгаад л бас төрийн мөнгөөр хувьчлаад авчихсан байсан. Төр ашигтай ажиллуулж, ажилтнууддаа үр өгөөжийг нь хүртээж болдог гэдгийг уурхайчид маань бодитой харуулж чадлаа. Ганцхан жилийн хугацаанд түүхэндээ байгаагүй ашигтай ажилласан байна. Цаашдаа онцгой дэглэм үргэлжлэх 6 сарын хугацаанд бизнес моделио сайжруулахад илүү анхаарч ажиллаарай” гэлээ.

ЛОДОНГИЙН ТҮДЭВ

(1935-2020)

Монгол Улсын Хөдөлмөрийн баатар, Ардын уран зохиолч, Соёлын гавьяат зүтгэлтэн, Төрийн шагналт, төр, нийгмийн нэрт зүтгэлтэн, их соён гэгээрүүлэгч, эрдэмтэн зохиолч, XX зууны манлай сэтгүүлч, Монгол түмний сод мэргэн их хүмүүн Лодонгийн Түдэв таалал төгсөж, Монголын төр, ард түмэнд хүнд гарз тохиолоо.

Л.Түдэв 1935 оны 2 дугаар сарын 9-нд Говь-Алтай аймгийн  Наран (одоогийнХалиун) сумын Гүү бариач багийн нутаг “Өвөр замын бууц” гэдэг газар төржээ. Бага насаа эцэг эхийн гар дээр Хантайшир уулынхаа дунд малчин ахуйд өнгөрөөж, 1942–1950 онд Говь-Алтай аймгийн Наран сумын бага сургууль, Есөнбулаг сумын бүрэн бус дунд сургууль, 1950–1953 онд Улаанбаатар хотод Багш нарыг бэлтгэх сургууль, 1953–1956 онд Улсын багшийн дээд сургууль, 1964-1967 онд Москва хотод Нийгмийн ухааны академийг дүүргэж 1984 онд Нийгмийн ухааны докторын зэргийг хамгаалжээ.

Л.Түдэв 1956 оны намар төрсөн нутагтаа ирж, Говь-Алтай аймгийн Есөнбулаг сумын дунд сургуульд багшилснаар асар баялаг, гайхамшигтай бүтээлч ажил хөдөлмөрийнхөө гараагаа эхлүүлжээ.

Тэрбээр 1961 онд “Үнэн” сонинд утга зохиолын нарийн бичгийн дарга, 1962 онд “Утга зохиол” сонины эрхлэгч, 1968 оноос Монголын Зохиолчдын хорооны орлогч дарга, даргаар 7 жил, 1975 оноос МХЗЭ–ийнТөв Хорооны нэгдүгээр нарийн бичгийн даргаар 8 жил гаруй, 1984 оноос “Үнэн” сонины Ерөнхий эрхлэгчээр 10 гаруй жил тус тус ажилласан бөгөөд зөгнөлт “Дал” сониныг санаачилж Ерөнхий эрхлэгчээр өнөөг хүртэл ажиллаж байлаа.

Л.Түдэв нь Монголын төр, нийгмийн нэрт зүтгэлтэн байв. Л.Түдэв МХЗЭ-ийн тэргүүнээр ажиллаж, Монгол орны хөгжил дэвшилд залуусын үүрэг оролцоог нэмэгдүүлэх, тэдний хүч нөөцийг дайчлан зохион байгуулах ажлыг амжилттай удирдан зохион байгуулж, олон ажил үйлсийг бүтээжээ.

Л.Түдэв АИХ-ын депутатаар 7 удаа сонгогдож, 8 жилд нь АИХ-ын тэргүүлэгч гишүүнээр сонгогдон төрийг удирдах хэрэгт нийтдээ 20 гаруй жил хүчин зүтгэжээ. Тэрбээр 1986-1990 онд Монголын Парламентын бүлгэмийн дарга, 1986-1990 онд Олон Улсын Парламентын холбооны гишүүн, 1973-1976 онд Монголын Энхтайваны хорооны дарга, 1974-1976 онд Дэлхийн Энхтайваны Зөвлөлийн тэргүүлэгч гишүүнээр тус тус сонгогдон ажиллаж байлаа.

Л.Түдэв нь 1992 онд Монгол Улсын Үндсэн хуулийг боловсруулахад биечлэн оролцож, батлалцсан юм. Монгол Улсын Үндсэн хууль батлагдсаны дараахь 1993 оны Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн сонгуульд Л.Түдэв нэр дэвшиж оролцсон билээ. Л.Түдэв 1980-аад оноос нийгмийг сэргээсэн олон арван нийтлэл бичиж, Монгол оронд өрнөсөн өөрчлөлт шинэчлэлийн салхийг эхлүүлэх, ардчиллын үзэл санаа бүхий залуусыг дэмжих, тэднийг бичиж туурвихад нь идэвхтэй нөлөөлж, тэгснээрээ 1990 оны ардчилсан хөдөлгөөнийг ард түмэн талархан хүлээж авах хөрс суурь бий болгоход үнэтэй хувь нэмэр оруулсан юм.

Л.Түдэв нь Монголын уран зохиолын нэгэн их ноён оргил билээ. 1950 оноос уран бүтээлээ эхэлж, роман, тууж, өгүүллэг, шүлэг, найруулал, эссе, шүүмж, нийтлэл зэрэг 1000 хол давсан уран бүтээл туурвиснаас гадаадад 25 ном орчуулагдан хэвлэгджээ. Эдгээр бүтээлүүдээсээ түүвэрлэн 40 боть ном гаргажээ. Ялангуяа хүүхэд багачуудад зориулсан түүний яруутансаг, утга төгөлдөр олон арван уран бүтээл Монголын өсвөр үеийнхний оюун билгийг тэлж, мэдлэг ухааныг арвижуулахад онцгой үүрэг гүйцэтгэдэг юм.

ХХ зууны их соён гэгээрүүлэгч, суут эрдэмтэн, төр нийгмийн зүтгэлтэн Л.Түдэвийн хөдөлмөр бүтээлийг Монголын төр, засаг өндрөөр үнэлж Монгол Улсын Хөдөлмөрийн баатар, Ардын уран зохиолч, Соёлын гавьяат зүтгэлтэн цол хүртээж, Төрийн шагнал, Сүхбаатарын хошой одон, Хөдөлмөрийн гавьяаны улаан тугийн одонгоор тус тус шагнажээ.

Мөн Л.Түдэвт гадаад улсуудын төр засаг, олон нийтийн байгууллагуудаас хөдөлмөр, зүтгэл, уран бүтээлийг нь өндрөөр үнэлэн олон одон медаль болон бусад шагналыг хүртээжээ.

Л.Түдэв нь Монголын ард түмний оюуны нэгэн их оргил, яндашгүй далай мэт арвин их мэдлэгтэй, ухамсарт бүхий л амьдралаа эх орон, ард түмнийхээ сайн сайхан, танин мэдэхүй, өсөн хөгжихүйн төлөө зориулж ирсэн нэн ховор тохиох суут хүмүүн байв.

Л.Түдэвийн их оюун билгийн гэрэл гэгээ хайртай ард түмнээ үеийн үед гэрэлтүүлэн гийгүүлж байх болтугай. Түүний ухамсарт бүхий л амьдралаа зориулсан Монгол орон нь, Монгол зон олон нь түүнийг үеийн үед мөнхөд санан дурсаж, бахархан дээдэлж, үлгэрлэн дууриаж байх болно.

МОНГОЛ УЛСЫН ЕРӨНХИЙЛӨГЧ ХАЛТМААГИЙН БАТТУЛГА

МОНГОЛ УЛСЫН ИХ ХУРЛЫН ДАРГА ГОМБОЖАВЫН ЗАНДАНШАТАР

МОНГОЛ УЛСЫН ЕРӨНХИЙ САЙД УХНААГИЙН ХҮРЭЛСҮХ

МОНГОЛ УЛСЫН ИХ ХУРЛЫН ГИШҮҮН Д.ОЮУНХОРОЛ, Л.ОЮУН-ЭРДЭНЭ, Ё.БААТАРБИЛЭГ, Б.ЭНХ-АМГАЛАН, Ш.РАДНААСЭД, Д.ЛҮНДЭЭЖАНЦАН, Л.БОЛД, Ж.ЭНХБАЯР

Л.БАТЖАРГАЛ, Ж.ГАНБАТ, Т.ГАНТУЛГА, Д.РЭГДЭЛ, Ж.ГОМБОЖАВ, Г.ОЧИРБАТ, Ц.БАЛХААЖАВ

ТӨРИЙН ЁСЛОЛЫН ХЭЛТЭС 

Монгол Улсын Шадар сайд, Улсын Онцгой комиссын дарга Ө.Энхтүвшин өнөөдөр ХӨСҮТ-д ажиллалаа. Тэрээр халуун цэг дээр ажиллаж байгаа эмч, сувилагч, үйлчлэгч гээд нийт хамт олонд чин сэтгэлийн талархал илэрхийллээ.

2020 оны 04 дүгээр сарын 07-ны өдрийн байдлаар ХӨСҮТ-д 237 хүнд шинжилгээ хийж, тандалт судалгаа, эмчийн хяналт зэргээ үргэлжлүүлж байна. Тус төвд 177 хүнийг тусгаарлан, ажиглалтад авсан. Сэжигтэй тохиолдол бүрийг үндсэн оношлуураар үзэж, Төв лабораторийн шинжилгээгээр баталгаажуулдаг.  200 орчим эмч, сувилагч, үйлчлэгч, үүнээс 100 орчим нь ээлжээр ажиллаж байгаа тухай эмнэлгийн удирдлагууд танилцуулав. .

Монгол Улсын Шадар сайд Ө.Энхтүвшин “Та бүхэнд баярлалаа гэж зүгээр нэг хэлээд өнгөрөх биш, бодитоор илэрхийлэхийг хүсч байна. Тиймээс голомтод ажиллаж байгаа эмч, сувилагч, үйлчлэгч зэрэг 100 орчим хүнд ард иргэд, аж ахуйн нэгж, байгууллагуудын хандивын хөрөнгөөс тус бүр 500 мянгаас нэг сая төгрөгийн мөнгөн урамшуулал олгоно” гэлээ.

ХӨСҮТ-д эмч, мэргэжилтнүүдээс гадна цагдаа, онцгой байдал, мэргэжлийн хяналт, тагнуул зэрэг байгууллагын төлөөллөөс бүрдсэн шуурхай баг ажиллаж байна. Энэ баг шинж тэмдэг илэрсэн иргэн, түүний ойрын хавьтагчийг олж тогтоох зэрэг үүрэг хүлээсэн бөгөөд мэдээллээ Улсын Онцгой комиссын Шуурхай штаб, Эрүүл мэндийн яам, бусад холбогдох байгууллагад хүргүүлдэг юм гэж Монгол Улсын Шадар сайдын Ажлын албанаас мэдээллээ.