Мэдээлэл, харилцаа холбоо, технологийн салбарын шинэ мэдлэг, инновац, технологи, ирээдүйн чиг хандлага, хөрөнгө оруулалт, бодлогын асуудлыг хэлэлцэн туршлага солилцох, талуудын бодит оролцоог хангах үндэсний хэмжээний цогц арга хэмжээ болсон “Tech Week 2025”-ийн хүрээнд зохион байгуулагдаж буй “ICT FORUM” Төрийн ордон эхэллээ. Монгол Улсын Ерөнхий сайд Г.Занданшатар тус арга хэмжээний нээлтэд үг хэллээ.

Засгийн газрын 100 хоног өнөөдөр тохиож буйг онцлоод, гарааны 100 хоногтоо мэдээллийн технологийн салбарт түүхэн шинэлэг алхмуудыг хийж, шинэ эрин үеийн эхлэлийг тавилаа гэв. Засгийн газар “Мэдээллийн технологийн үйлдвэрлэлийг дэмжих Виртуал бүс” байгуулж, “Digital First” бодлогын долоон зарчим, 74 зөвлөмж болон “Их өгөгдөл ба хиймэл оюуны үндэсний стратеги”-ийг баталж хэрэгжүүлж эхэлснээр Монголын дижитал ирээдүйн бат бөх суурийг тавилаа. Эдгээр алхам төрийн бүтээмжийг нэмэгдүүлж, иргэн, бизнесийн өмнө тулгамддаг асуудлыг түргэн шуурхай, ухаалаг технологийн шийдлээр шийдэх гарц нээж байгааг тэмдэглэв.

“И-Монголиа 5.0”-ийг нэвтрүүллээ. Мөн ойрын хугацаанд И-баримтыг бүрэн цахимжуулна. Засгийн газрын тэргүүлэх бодлого бол “Digital First” буюу “Цахимаар түрүүнд” гэсэн зарчим юм. Засгийн газар “5D стратеги”-ийн хүрээнд Монголын ирээдүйг тодорхойлох том зорилтуудыг дэвшүүлсэн. Тухайлбал, эдийн засаг болон экспортоо 10 жилийн дотор хоёр дахин өсгөх, сэргээгдэх эрчим хүчийг хоёр дахин нэмэгдүүлэх, эдийн засгийн бие даасан байдлыг баталгаажуулах, төрийн үйлчилгээг бүрэн цахимжуулж, дижитал эдийн засгийг шинэ шатанд гаргах зорилт гэдгийг танилцууллаа.

Монгол Улс цахим шилжилтээ эрчимжүүлсний дүнд НҮБ-ын үнэлгээгээр дэлхийн 193 улсаас 46 дугаар байрт орж, цахим засаглалын хөгжлийн түвшнээ шинэ шатанд гаргалаа. Энэ бол шуудангаас эхлээд мэдээллийн технологийн салбарын үе үеийн удирдлага, инженер, техникийн ажилтнуудын хичээл зүтгэлийн үр дүн юм. Тус салбарт өдөр бүр хөдөлмөрлөж буй 21.2 мянган ажилтан, тэдний ард зогсдог гэр бүлийн 74 мянган гишүүний үнэтэй хувь нэмэрт Ерөнхий сайд талархал илэрхийлээд, “ХУР”, “ДАН”, “И-Монголиа” зэрэг дэвшилтэт системийн ачаар өнөөдөр хоёр сая иргэн төрийн 1263 үйлчилгээг цахимаар авч, сүүлийн таван жилд нийтдээ 1.7 их наяд төгрөг хэмнэсэн нь Монголын цахим шилжилтийн бодит үр дүн юм гэлээ.

“Мэдээллийн технологийн үйлдвэрлэлийг дэмжих Виртуал бүс”-ийг нээж, татварын таатай орчин бүрдүүлж, есөн төрлийн дэмжлэг үзүүлэхээс гадна GPU кластер, үндэсний их өгөгдлийн санг ашиглалтад оруулж, их өгөгдөл ба хиймэл оюуны чиглэлээр олон улсын түвшний сургалтын хөтөлбөрүүдийг эхлүүлэхээр төлөвлөсөн.

Монголын ирээдүйг тодорхойлох гол түлхүүр бол мэдээллийн технологийн салбар. Тиймээс төр, хувийн хэвшил, эрдэм шинжилгээний байгууллага, гарааны бизнес эрхлэгчид хүчээ нэгтгэн, шинэ боломжоо бүрэн ашиглаж, “Цахим үндэстэн” болох их үйлсийг хамтдаа эхлүүлье гэж Ерөнхий сайд уриаллаа.

УИХ-ын чуулганы хуралдааны шинэ дэгээр зохион байгуулсан УИХ-ын асуулгын цагт Монгол Улсын Ерөнхий сайд Г.Занданшатар танхимын гишүүдийн хамт оролцож, УИХ-ын гишүүдийн асуултад хариуллаа.

УИХ-ын чуулганы хуралдааны дэгийн тухай хуулийн дагуу өрнөж буй УИХ-ын асуулгын цагаар парламентын түүхэнд анх удаа мэтгэлцээн зохион байгуулсныг Ерөнхий сайд Г.Занданшатар онцлов.

УИХ дахь АН-ын бүлгийн дарга О.Цогтгэрэлийн асуултаар Асуулгын цаг эхэллээ. Тэрбээр, шинэ Засгийн газрын 100 хоног тохиож байгаагаас гадна улсын төсвийг УИХ-аар хэлэлцүүлж буй цаг үетэй таарч байна гээд эдийн засгийн бүтцийн хувьд энэ удаагийн төсвийн онцлогийн талаар  тодруулав. Түүний дараа УИХ-ын гишүүн Ө.Шижир, С.Эрдэнэболд, Ц.Туваан, Х.Тэмүүжин, Б.Жаргалан, Ж.Баярмаа, Ц.Мөнхтуяа, Ч.Анар, Д.Энхтүвшин, Х.Баасанжаргал,  Г.Лувсанжамц, П.Ганзориг, О.Батнайрамдал нар асуулт асуулаа.

Ерөнхий сайд Г.Занданшатар, Үндсэн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулахдаа парламент бол мэтгэлцээний танхим байх ёстой гэдэг агуулгыг оруулсан. Өнөөдөр парламентын түүхэнд анх удаа  мэтгэлцээний  зарчмаар асуудлыг хэлэлцэх гэж байгаад баяртай байна гэлээ. Түүний хариултуудыг тоймлон хүргэж байна.

-Өнөөдөр манай Засгийн газрын 100 дахь хоног тохиож байна. Энэ хугацаанд 30 жилийн хугацааны эдийн засгийн бүтцийг өөрчлөөд, өргөс авсан мэт болгоно гэж байхгүй. Харин уруудаж байсан эдийн засгийг сэргээж, өсөлтийг 5,7 хувьд хүргэж, гадаад валютын нөөцийг 5,7 тэрбум ам.доллар болгож нэмэгдүүллээ, 7-р сард 570 тэрбум төгрөгийн алдагдалтай байсан төсвийг 50 тэрбумын ашигтай болгосон.

-Унаж, живэх гэж буй эдийн засгаа яаж сааруулж зогсоох вэ гэсэн үнэнтэй нүүр тулсан 100 хоногийг үдлээ. Бид энэ хугацаанд борви бохисхийлгүй ажиллаж чадсаны хүчинд эдийн засгийн сэргэлтүүд гарч байна.

-Авлигатай тэмцэнэ гэдэг уриа лоозон биш. Бид бодит ажил эхлүүлсэн. Төсвийн авлига, хулгайтай тэмцэхэд хиймэл оюун ухаан ашиглаж эхэллээ. Тухайлбал, Эрдэнэт үйлдвэрийн худалдан авах ажиллагааг хүн биш хиймэл оюун ухааныг ашиглаж хийж байна. Үүнийг төрийн бүх шатны байгууллагуудад нэвтрүүлнэ.

-НӨАТ-ын буцаан олголтыг 2 хувиас 5 хувь болж нэмэгдүүлэх замаар иргэдийн  орлогыг нэмэгдүүлж байна. Тухайлбал, НӨАТ-ын буцаан олголтоор 4 ам бүлтэй айл жилдээ 2,5 сая төгрөг буцааж авна гэсэн үг.

-Ирээдүй өв сангийн хуулийн заалтаар энэ санд буй хөрөнгийг гадаадын банкинд байршуулна гэж заасныг засах хэрэгтэй байна. Тиймээс дотооддоо 6 хувийн хүүтэй  байршуулж, одоо цагийнханд үр өгөөжөө өгдөг байхаар Үндсэн хуульд тусгасан.

-Ирээдүйн өв сангийн хөрөнгийг ирээдүй хойчдоо үржүүлэн үлдээхээс гадна өнөөдрийн тулгамдсан асуудлуудыг шийдэх хөрөнгө болгох хэрэгтэй. Нэн тэргүүнд Үндэсний орон сууцжуулах хөтөлбөр боловсруулан УИХ-д өргөн барихаар ажиллаж байна.

 

“Төрийн албаны сахилга, дэг журам, хариуцлагыг чангатгах, бүтээмжийг сайжруулах тухай” Ерөнхий сайдын 2025 оны 01 дүгээр албан даалгаварт Төрийн болон албаны нууцын тухай хуулийн дагуу нууцад хамааруулах шаардлагагүй мэдээллийг зохих журмын дагуу ил болгох, Ерөнхий сайдын 2025 оны 64 дүгээр захирамжаар баталсан “Авлигатай тэмцэх, авлига, албан тушаалын гэмт хэргийн шалтгаан, нөхцөлийг арилгах, авлига, ашиг сонирхлын зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээний төлөвлөгөө”-нд төрийн байгууллагын албаны нууцтай холбоотой зохицуулалтыг боловсронгуй болгох арга хэмжээг тус тус хэрэгжүүлэхээр тусгасан.

Дээрх арга хэмжээний хүрээнд Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газраас Төрийн болон албаны нууцын тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг боловсруулсан бөгөөд Хууль тогтоомжийн тухай хуульд заасны дагуу хуулийн төслийн олон нийтийн хэлэлцүүлгийг 2025 оны 09 дүгээр сарын 29-ний өдрийн 10:00 цагт “Пума Империал” зочид буудлын “Империал холл” танхимд зохион байгуулах тул иргэд, олон нийт та бүхнийг тус хэлэлцүүлэгт оролцохыг урьж байна.

Үндэсний бичиг, соёл, номын өдрүүдийн хүрээнд зохион байгуулж буй 38 дахь удаагийн номын баяр Сүхбаатарын талбайд болж байна. Тус арга хэмжээний нээлтэд Монгол Улсын Ерөнхий сайд Г.Занданшатар оролцож үг хэллээ.

Номын баярыг санаачлагч “Номын соёлт ертөнц” төрийн бус байгууллагын 20 жилийн ой болж байна. Иргэний нийгмийн энэ үнэ цэнтэй санаачилгыг төр, засаг онцгойлон дэмжиж, өргөжүүлэх нь бидний үүрэг. УИХ-ын даргаар ажиллаж байхдаа “Өдөр бүр таван хуудас уншъя” уриалга дэвшүүлсэн бол, өнөөдөр энэ үйлсийг бодлогын түвшинд ахиулж, бүх нийтийн хөдөлгөөн болгон өрнүүлэхийг зорьж буйгаа Ерөнхий сайд хэллээ.

Ирэх 2026 оныг “Боловсролыг дэмжих жил” болгон зарласан. Ном унших соёлыг үндэсний хэмжээнд түгээн дэлгэрүүлэхэд төр, засгийн зүгээс бодитой дэмжлэг үзүүлнэ. Энэ бол шинэ зорилт бус, үр хүүхдээ хөдсөнд өлгийдөж, ном судраа торгонд баринтагладаг өвөг дээдсийн минь оюун санаа, соёл, уламжлалын үргэлжлэл гэдгийг Ерөнхий сайд онцлоод энэхүү гэгээн үйлсийн төлөө сэтгэл зүрхээ зориулж буй зохиолч, орчуулагч, хэвлэн нийтлэгчид болон “Номын соёлт ертөнц” ТББ-ын хамт олон, баярт хүрэлцэн ирсэн уншигчид, оролцогчдод талархал илэрхийлэв.

Мөн номын хуудас бүрээс бид бүхэн мэдлэгийн эрдэнэ түүж, ухаарлын гэгээ олж, ирээдүйгээ бүтээдэг. Монголын ирээдүйг боловсролтой, өрсөлдөх чадвартай, хүчирхэг болгоход эдгээр хүмүүсийн оруулж буй хувь нэмэр онцгой үүрэгтэйг тэмдэглэлээ.

Энэ жилийн баяр өмнөх жилүүдээс өргөн дэлгэр болж, ОХУ, Хятад, Турк, Казахстан зэрэг зургаан орноос зохиолч, редакторууд болон хэвлэлийн компанийн төлөөлөл оролцож байгааг зохион байгуулагчид хэллээ.

Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн ивээл дор зохион байгулагдаж буй 38 дахь удаагийн “Номын баяр” уламжлал ёооор гурван өдөр үргэлжилнэ. 200 гаруй хэвлэн нийтлэгч, 250 орчим зохиолч, орчуулагч, редактор, зураач, эх зохиогч, эрдэмтэн судлаач оролцож байна.

Хүүхэд залууст ном унших соёл, дадал хэвшүүлэх, номтой нөхөрлөх эерэг хандлага бий болгох, зохиолч, туурвигч, идэвхтэн бичигчид, ном, хэвлэлийн салбар, нийтийн уншлагыг дэмжин сурталчлах нь энэхүү арга хэмжээний эрхэм зорилго юм.

Монгол Улсын Ерөнхий сайд Г.Занданшатар Саудын Арабын Хаант Улсын “Аква повер” компанийн төлөөлөн Удирдах зөвлөлийн тэргүүн Мохаммад Абунаяан тэргүүтэй төлөөлөгчдийг хүлээн авч уулзлаа. Уулзалтын эхэнд Мохаммад Абунаяан Саудын Арабын Хаант Улсын Угсаа залгамжлах Ханхүү бөгөөд Ерөнхий сайд Мохамед Бин Салман-аас Ерөнхий сайд Г.Занданшатарт мэндчилгээ дэвшүүлснийг дамжууллаа.

Тэрбээр сэргээгдэх эрчим хүчний салбарт хөрөнгө оруулалт хийж, хамтран ажиллах сонирхолтой байгаагаа илэрхийллээ. “Аква повер” компани нь Ойрх дорнод, Африк, Төв Ази, Зүүн өмнөд Азийн 10 гаруй оронд үйл ажиллагаа явуулдаг, эрчим хүчний үйлдвэрлэлээрээ дэлхийд эхний тавд багтдаг ажээ. 2030 онд БНХАУ-д 100 тэрбум ам.долларын хөрөнгө оруулалт хийж, эрчим хүчний зах зээлд байр сууриа тэлэхээр зорьж байгаа ажээ.

Монгол Улсын Засгийн газрын эдийн засгаа төрөлжүүлэн хөгжүүлэх бодлогын хүрээнд эрчим хүчний нөөцийг нэмэгдүүлэх үйл ажиллагааг дэмжиж байгаагаа илэрхийлээд сэргээгдэх эрчим хүчний асар их нөөцтэй учраас манай компанийн сонирхлыг татаж байна. Монгол Улс дотоодын эрчим хүчээ хангаад зогсохгүй экспортлогч улс орон болох зорилтыг хэрэгжүүлэхэд дэмжиж ажиллах сонирхолтой байна. Орчин цагт AI буюу дата өгөгдлийн хэрэгцээ эрс нэмэгдэж байгаа нь эрчим хүчний хэрэглээг улам тэлж байна. Монгол Улсад хиймэл оюун ухааны салбарт хөрөнгө оруулагчид эрчим хүчний нөөц боломжийг судалж байна. Шадар сайд Т.Доржханд болон түүний багтай хамтран сэргээгдэх эрчим хүчний үйлдвэр байгуулахаар судалгаа хийгээд байгаа талаараа Мохаммад Абунаяан танилцууллаа.

Ерөнхий сайд Г.Занданшатар, эрчим хүчний салбарт хөрөнгө оруулалт хийж хамтран ажиллах сонирхлоо илэрхийлсэнд талархан дэмжиж байна. Манай улс сэргээгдэх эрчим хүч, нар, салхины эрчим хүчний арвин нөөцтэй. Тиймээс эрчим хүч дамжуулах дэд бүтцийг байгуулах, эрчим хүч экспортлох төслийг хэрэгжүүлэхэд хөрөнгө оруулагч талуудтай хамтран ажиллах боломжтой гэлээ. Улмаар Саудын Арабын Хаант Улс болон Монгол Улсын Засгийн газрын хооронд сэргээгдэх болон ногоон эрчим хүчний чиглэлд хамтран ажиллах асуудлыг харилцан зөвшилцөж, хамтын ажиллагааг дараагийн түвшинд гаргах чиглэлээр санаачилга гаргаж Санамж бичиг байгуулах ажлыг Шадар сайд Т.Доржханд хариуцан ажиллаж байгааг онцоллоо.

Ерөнхий сайд Г.Занданшатар Засгийн газрын гишүүдтэй хариуцлагын гэрээ байгууллаа. Энэхүү хариуцлагын гэрээ нь 4 зүйл, 22 заалттай бөгөөд Засгийн газрын бүрэн эрхийн хугацаанд хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж, гэрээний биелэлтийг жил бүр 12 дугаар сарын 31-ний дотор багтаан дүгнэж байх юм.

Ерөнхий сайд Г.Занданшатар “Монгол Улсын Үндсэн хуульд “ардчилсан ёс, шударга ёс, эрх чөлөө, тэгш байдал, үндэсний эв нэгдлийг хангах, хууль дээдлэх нь төрийн үйл ажиллагааны үндсэн зарчим мөн” гэж заасан. Үндсэн хуулийн энэхүү зарчмыг Монгол Улсын иргэн хэн бүхэн чанд мөрдөх ёстой бөгөөд миний бие Монгол Улсын Ерөнхий сайдын хувьд хүн төвтэй хөгжил, ёс зүйт төр, “Нэг бодлого-нийтийн зүтгэл” уриаг төр, түмний төлөөх их үйл хэрэгт үндсэн чиг шугамаа болгож, эв нэгдэл, итгэлцэл дээр суурилан ажиллахын тулд Засгийн газрын гишүүдтэйгээ хариуцлагын гэрээ байгуулж байна. Ерөнхий сайдын хувьд Засгийн газрын гишүүдтэй хариуцлагын гэрээ байгуулж ажиллах зарчим олон улсад төдийгүй, манай улсад ч жишиг болсон бөгөөд энэ нь хууль хүн бүхэнд тэгш үйлчлэх, шударга ёсыг тогтоох, иргэддээ тэгш боломж олгох, хууль дээдлэх, ёс зүйн хэм хэмжээг эрхэмлэн сахих үлгэрлэл болно” гэв.

Монгол Улсын хууль, тогтоомжийг зөрчсөн буюу төрийн үйл ажиллагааны үндсэн зарчим, Ерөнхий сайдын бодлого, шийдвэрийн эсрэг үйлдэл гаргасан болон танхимын зарчим баримталж ажиллагаагүй тохиолдолд сахилгын шийтгэл хүлээлгэх, эсхүл Засгийн газрын гишүүнээс огцруулах хариуцлагын арга хэмжээг авах болно гэдгийг Ерөнхий сайд онцоллоо.

“Уул уурхайн 7 хоног-2025” олон улсын чуулга уулзалт, үзэсгэлэн Налайхад эхэллээ. Дөрөвдэх жилдээ уламжлал болж буй “Mining Week & MinePro 2025” арга хэмжээ энэ жил “Эрдэс баялгийн салбарын шинэ мөчлөг: Хөрөнгө оруулалт ба хариуцлагатай уул уурхай” уриан дор болж байна.

Монгол Улсын Ерөнхий сайд Г.Занданшатар энэхүү арга хэмжээ нь зөвхөн уул уурхайн салбарын мэргэжилтнүүд, хөрөнгө оруулагчдын чуулга уулзалт төдийгүй Монгол Улс болон олон улсын түнш, хөрөнгө оруулагчдын хамтын ажиллагааны шинэ боломжийг нээх стратегийн чухал платформ, индэр юм гэдгийг тодотголоо.

Уул уурхай салбар манай улсын эдийн засгийн гол хөдөлгөгч хүч болж байна. Цаашид зөвхөн олборлолт биш, нэмүү өртөг шингэсэн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэж, технологи, инновац нэвтрүүлж өрсөлдөх чадвараа нэмэгдүүлэх нэн шаардлагатай байгааг Ерөнхий сайд тэмдэглээдЗасгийн газар “Ногоон хөгжил”, “Цахим шилжилт” “Тогтвортой, хариуцлагатай уул уурхай”-н бодлого хэрэгжүүлж, ил тод, хариуцлагатай, нээлттэй байдлыг эрхэмлэн, бүсчилсэн хөгжил, орон нутгийн иргэдийн эрх ашгийг тэргүүлэх зорилт болгон ажиллаж байна гэв.

Мөн Засгийн газар “Digital First” бодлогын хүрээнд уул уурхайн салбарт “Их өгөгдөл, хиймэл оюун ухаан”-ыг хослуулан ашиглах, бүтээмжийг нэмэгдүүлэх, геологи, хайгуул, олборлолтод инновац, цахим шийдлийг хурдтай нэвтрүүлэхийг зорьж байна. Монгол Улс “Mining & AI” санаачилга дэвшүүлж, уул уурхай, технологийн салбарын мэргэжилтнүүд, хөрөнгө оруулагчидтай хамтран ажиллахаа тэмдэглээд энэ чиглэлийн бодит төсөл, хөтөлбөрүүдийг харилцан ашигтай хамтран хэрэгжүүлэхийг уриаллаа.

Уул уурхайн салбар бол ойрын ирээдүйн хөгжлийн нэг тулгуур мөн. Гэхдээ бид өнөөдрийн үр ашгаас илүү ирээдүй хойч үедээ тогтвортой хөгжил үлдээх үүрэгтэй. Үндэсний баялгийн сангийн тогтолцоог улам сайжруулж, уул уурхайн орлогоо эрүүл мэнд, боловсрол, орон сууц зэрэг хүний хөгжлийг дэмжих чиглэлд үр дүнтэй зарцуулж, иргэдийнхээ амьдралын чанарыг сайжруулахнь манай Засгийн газрын хамгийн том мега төсөл юм гэдгийг Ерөнхий сайд онцлоод Засгийн газрын тэргүүлэх чиглэл болох “Цахим шилжилт”, “Хүний хөгжил”, “Ногоон хөгжил” болон бүтээмжийг сайжруулах чиглэлийн бодлого, зорилтуудыг уул уурхайн салбарын бодлого, үйл ажиллагаа, хөрөнгө оруулалтын бодлоготой нягт уялдуулж, үр дүнтэй хамтран ажиллахыг хүслээ. Мөн Засгийн газар бизнесийн орчныг сайжруулах чиглэлээр бүх талаар харилцан ашигтай хамтран ажиллахад бэлэн байгаагаа илэрхийллээ.

У.Бямбасүрэн: “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-д онцгой дэглэм тогтоох шалтгаан болсон нөхцөл байдал арилж байна

Монгол Улсын Засгийн газрын 2025 оны долоодугаар сарын 09-ний 26 дугаар тогтоолоор “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-д гурван сарын хугацаатай онцгой дэглэм тогтоож, тус компанид Засгийн газрын Онцгой бүрэн эрхт төлөөлөгчийн баг томилон ажиллуулж буй.

2025 оны эхний хагас жилд “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК сар бүр дунджаар 1.7 сая тонн нүүрс борлуулж байсан бол онцгой дэглэм тогтоосны дараа буюу долоо болон наймдугаар сард энэ үзүүлэлт 2.7 сая тонн болж, өмнөх дундажтай харьцуулахад 1.6 дахин өсжээ. Үүнээс наймдугаар сард биржээр 26 удаагийн дуудлага худалдаагаар 116.6 сая ам.долларын үнэлгээ бүхий 2.1 сая тонн нүүрс арилжаалж, биржийн нүүрсний экспорт 739 мянган тонн болж өмнөх сараас хоёр дахин өссөн байна. Онцгой дэглэмийн хугацаанд тээврийн үйл ажиллагааг оновчлох замаар худалдан борлуулсан нүүрсийг хүргэж өгөх хугацааг 2-3 дахин бууруулжээ. 2023, 2024 онд байгуулсан боловч хэрэгжилт нь зогссон байсан 29 гэрээнээс 11-ийг шийдвэрлэж, хэрэгжилтийг хангуулж байна.

Засгийн газрын 2025 оны 26 дугаар тогтоол, Ерөнхий сайд “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-ийн уурхайд ажиллах үеэр өгсөн үүрэг даалгаврыг биелүүлж, олборлолт, тээвэр, борлуулалт болон бусад үйл ажиллагааг сайжруулах гэсэн дөрвөн чиглэлээр төлөвлөгөө батлан хэрэгжүүлж байна. Онцгой дэглэм тогтоосон эхний хоёр сарын хугацаанд төлөвлөгөөний хэрэгжилтийг хангаж ажилласнаар сарын дундаж борлуулалт 1.6, биржийн гэрээний тээвэрлэлт 1.5, экспорт 1.2, орлого 1.3, олборлолт 1.1 дахин тус тус нэмэгдэж онцгой дэглэм тогтоох шалтгаан болсон нөхцөл байдал үндсэндээ арилж байна гэж “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК дахь Засгийн газрын онцгой бүрэн эрхт төлөөлөгчийн багийн ахлагч, ЗГХЭГ-ын дэд дарга У.Бямбасүрэн мэдээллээ.

“Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-д тогтоосон онцгой дэглэмийн явц, хийгдсэн ажил, үр дүнгийн талаарх танилцуулгатай холбогдуулан биржээр өмнө нь өндөр үнээр худалдан авсан нүүрсний ачилтаа зогсоож, гэрээний үүргээ хэрэгжүүлэхгүй байгаа худалдан авагчидтай хийж байгаа хэлцлийг эрчимжүүлэх, биржийн арилжаа, ачилтыг нэмэгдүүлэх болон “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-аас хэрэгжүүлж байгаа төсөл, хөтөлбөрийн үйл ажиллагааг жигдрүүлэх, компанийн үйл ажиллагааг хэвийн үргэлжлэх нөхцөлийг бүрдүүлэхэд чиглэсэн шаардлагатай арга хэмжээ авч ажиллахыг “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК дахь Засгийн газрын онцгой бүрэн эрхт төлөөлөгчийн багийн ахлагч У.Бямбасүрэнд үүрэг болголоо.

Ерөнхий сайд Г.Занданшатар “Эрдэнэт үйлдвэр” ТӨҮГ-ын Баяжуулах үйлдвэрийн Хам баяжуулалтын 2 ба 3 дугаар секцийн өргөтгөлийг ашиглалтад хүлээн авах үйл ажиллагаанд оролцлоо.

Эрдэнэт үйлдвэрийн баяжуулах үйлдвэрт хүдэр бэлтгэх технологийн дамжлага өөрөө нунтаглах хэсэг болон хүдэр бэлтгэлийн нэгдүгээр шугамаар явагддаг. Дээрх хоёр дамжлагаар тус бүр жилд 20 сая тонн хүдэр боловсруулахаар өргөтгөл, шинэчлэлийн ажлыг эхлүүлжээ. 1978 онд ашиглалтад орсон хүдэр бэлтгэлийн нэгдүгээр шугамыг шинэчлэх ажил ид явагдаж байна. Харин хүдэр бэлтгэлийн хоёрдугаар шугам буюу өөрөө нунтаглах хэсгийн өргөтгөл, шинэчлэлийн ажлыг өнгөрсөн онд дуусгаж, ашиглалтад оруулжээ. Үргэлжлээд баяжуулалтын секцүүдийн шинэчлэлийн ажлыг амжилттай хийж, Хам баяжуулалтын 2 ба 3 дугаар секцийг бүрэн шинэчилж өнөөдөр ашиглалтад хүлээн авлаа.

Шинэчлэгдсэн 2 болон 3 дугаар секцээр жилд 12 сая тонн хүдэр баяжуулна. Ингэснээр Баяжуулах үйлдвэрийн суурилагдсан хүчин чадал жилд 40 сая тонн болж нэмэгдэж байна. Баяжуулалтын секцүүдийг шинэчлэснээр хүдэр баяжуулах зардлыг 10 хувиар бууруулж байна. Төслийн үр дүнд туршилтын хугацаанд зөвхөн эрчим хүчний зардлаас 900 орчим сая төгрөг хэмнэжээ.

Төслийн зураг төслийг боловсруулах, барилга угсралт, ашиглалтад оруулах хүртэлх бүх ажлыг Эрдэнэт үйлдвэрийн инженер, техникийн ажилтнууд, уурхайчид хийжээ.

Баяжуулалтын секцүүдийг шинэчлэснээр хүдэр баяжуулах зардлыг 10 хувиар буууруулж, технологийн үзүүлэлтийг дээшлүүлж буй нь өндөр үр ашигтай юм гэж “Эрдэнэт үйлдвэр” ТӨҮГ-ийн ерөнхий инженер Т.Батмөнх ярилаа. Мөн ОХУ-ын РИВС фирмийн 96 ширхэг хөвүүлэн баяжуулах машиныг шинэчлэл хийснээр АНУ-ын FLSmidth компанийн WEMCO брэндийн 22 ширхэг өндөр хүчин чадалтай флотомашинаар шинэчилж, цахилгаан эрчим хүчний зардлыг 15-20%-иар бууруулж, жилд 2 тэрбум төгрөг хэмнэнэ. Зэсийн металл авалтыг 0.01%-иар нэмэгдүүлснээр, жилд 1.4 тэрбум төгрөгийн нэмэлт орлого олох боломж бүрдэж байна. Түүнчлэн өргөтгөл, шинэчлэлийн үр дүнд сүүлийн зургаан сарын хугацаанд зөвхөн эрчим хүчний зардлаас 900 орчим сая төгрөг хэмнэжээ. Баяжуулах үйлдвэрийн Хам баяжуулалт хүдэр боловсруулах зургаан секцтэй. Дараагийн ээлжид 4.6.1 дүгээр секцийг шинэчлэхээр төлөвлөөд байна.

Орхон аймгийн Баян Өндөр, Жаргалант сумдын нутагт хайгуулын үр дүнд Оюут нэртэй шинэ орд газрыг нээлээ. Хайгуулын урьдчилсан үр дүнгээр 357 сая тонн хүдрийн нөөцтэй гэж тогтоогоод байна. Энэ нь улсын төсвийн хамгийн том түшиг, тулгуур болсоор ирсэн Эрдэнэт шиг том шинэ орд нээгдэж, монголчуудад ахуй амьдралаа дээшлүүлэх, ашиг орлогоо нэмэх, хөгжил дэвшлийг хурдасгах шинэ боломж гарч байна гэсэн үг юм. Ерөнхий сайд Г.Занданшатар Оюут ордыг түшиглэн жилд 5-10 сая тонн хүдэр боловсруулах хүчин чадалтай баяжуулах үйлдвэр барих ТЭЗҮ боловсруулах үүрэг даалгавар өглөө. Энэ тооцооллоор авч үзвэл Оюут ордыг 30-35 жил ашиглах юм. Эрдэнэт үйлдвэрийн геологичид хайгуулын ажлыг бие даан гүйцэтгэжээ. Ордыг ашиглах зураг төсөл болон бүтээн байгуулалтад тус үйлдвэрийн шилдэг инженерүүд ажиллана.

Монгол Улсын Ерөнхий сайд Г.Занданшатар Оюут зэсийн шинэ ордыг нээж, ашиглалтад бэлтгэх үйл ажиллагаанд өнөөдөр /2025.09.07/ оролцлоо. Тэрбээр “Газрын хэвлийн баялгийн үр өгөөжийг Үндэсний баялгийн санд төвлөрүүлж, иргэн бүрд тэгш, шударга хүртээх талаар Үндсэн хуулиараа баталгаажуулсан. Үндсэн хуулийн 2019 оны энэхүү өөрчлөлтийн дагуу иргэн бүр өөрийн дансандаа хуримтлал үүсгэж, хэрэгцээндээ тохируулан зарцуулах боломж нээгдэж байна.Цаашид шинэ орд, хүдэржилтийн бүс илрэх магадлал бүхий талбайд аливаа төлөвлөлт, бүтээн байгуулалтыг оролцогч талуудтай нягт харилцан ярилцаж, орон нутаг, нутгийн захиргааны байгууллагуудтай хамтран ажиллаж хэрэгтэй. Монгол хүн уул уурхайн салбарт хэрхэн мэргэшиж, мэдлэг, туршлага, ур чадвартай мэргэжилтэн болдгийг Эрдэнэт үйлдвэрийн жишээн дээр харж болно” гэв.

Оюут орд нь Эрдэнэтийн Овоо ордоос 8 км, Үйлдвэрлэл технологийн паркийн дэд бүтцээс 3 км орчим зайд оршиж байгаа нь нэн таатай орчин нөхцөл юм. Оюут зэсийн ордыг нээснээр Үндэсний баялгийн сан арвижиж, үйлдвэр дагасан Эрдэнэт хот, Орхон аймаг, Хойд бүс цаашлаад Монгол Улсын нийгэм эдийн засгийн хөгжилд том түлхэц болно.

Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газар © 2025 он.